ਬਜਟ 2022 ਚ’ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵੇਗੀ ਵੱਡਾ ਤੋਹਫ਼ਾ-ਮੌਜ਼ਾਂ ਲੱਗਣਗੀਆਂ ਹੋਜੋ ਕੈਮ

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਆਮ ਬਜਟ (union budget 2022) ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੰਖ ਲਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾ (taxpayers) ਬਜਟ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਮਦਨ ਕਰ (income tax) ਦੇ ਐਲਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਲਾਭ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਨਵੀਂ ਘੱਟ ਟੈਕਸ ਦਰ ਵਿਕਲਪਕ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 2020 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਨਿੱਜੀ ਆਮਦਨ ਕਰ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਸਿਰਫ ਪੁਰਾਣੇ ਟੈਕਸ ਢਾਂਚੇ (Old Income Tax Regime) ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਮਾਰਮਨ ਬਜਟ 2022 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ (Incentive) ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਐਲਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਰਕਾਰ (central government) ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਵਿਕਲਪਕ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਘੱਟ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ (Individual Taxpayers) ਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਟੈਕਸਾਂ (Corporate Tax) ਲਈ 2019 ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਵਿਕਲਪਕ ਟੈਕਸ ਢਾਂਚਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਟੈਕਸ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।

ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ 2022-23 ਦਾ ਐਲਾਨ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ (finance minister) ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ (Nirmala sitaraman) 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ ਕਰਨਗੇ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਆਮਦਨ ਕਰ ਚ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਉਦਯੋਗ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦੇਣ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੌਕਰੀ ਲੱਭਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਬਜਟ 2022 ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਲੱਭਣ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਮਿਆਰੀ ਕਟੌਤੀ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ 30 ਤੋਂ 35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਹੈ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ – 2020-21 ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (News Tax System) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਈ ਛੋਟਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਕਰ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 80ਸੀ, 80ਡੀ, ਐਚਆਰਏ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਮਦਨ ਕਰਦਾਤਾ ਕੇਵਲ 80 ਸੀਸੀਡੀ (2) ਯਾਨੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ‘ਤੇ ਛੋਟ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਦਰਾਂ ਘੱਟ ਹਨ ਪਰ ਆਮਦਨ ਕਰ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੋ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਮਦਨ ਕਰ ਐਕਟ ਦੇ ਅਧਿਆਇ VI-A ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਿਆਰੀ ਕਟੌਤੀ, ਹੋਮ ਲੋਨ, ਐਲਆਈਸੀ, ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਆਦਿ ਤਹਿਤ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ।

ਲੋਕ ਕਿਉਂ ਭੱਜਦੇ ਹਨ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ? – ਘੱਟ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮੁਕਤ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਮਾਹਰ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ, ਕੋਵਿਡ-19 ਦੌਰਾਨ ਡਾਕਟਰੀ ਬੀਮੇ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਮਦਨ ਕਰ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਕਰਦਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਅਪਣਾਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।

ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਫਰਮ ਡੈਲੋਇਟ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲ ਤਾਪਤੀ ਘੋਸ਼ ਨੇ ਲਾਈਵ ਮਿੰਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਰਲ ਹੈ। ਪਰ, ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ 30 ਫੀਸਦੀ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਆਮਦਨ ਕਰ ਦਾਤਾ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ?

ਲਾਈਵ ਮਿੰਟ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਖਾਮੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਲ ਮੰਗੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਜਟ 2022 ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਕਰ ਬੋਰਡ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਲਾਈਵ ਮਿੰਟਸੈਂਟ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਆਮ ਬਜਟ (union budget 2022) ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੰਖ ਲਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾ (taxpayers) ਬਜਟ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ, ਖਾਸ …